Aram Haci: Şengal Özerk Yönetimi, Irak Anayasası'na dayanıyor

Federe Kürdistan Bölgesi’nden Hukukçu ve İnsan Hakları Savunucusu Aram Haci, Şengal Özerk Yönetimi, YBŞ, YJŞ ve Êzîdxan Asayişi’nin dayandığı hukuki zemine işaret ederek, KDP’nin Şengal Direniş Güçleri (YBŞ), Şengal Kadın Birlikleri (YJŞ) ve Êzîdxan Asayişi hakkında asılsız iddia ve çarpıtmalarla kara propagandada yapıldığını belirterek bunun amacını ANF’ye değerlendirdi.

'ŞENGAL ÖZERK YÖNETİMİ IRAK ANAYASASINA DAYANIYOR'

Aram Haci, 2005’te oluşturulan Irak Anayasası’na göre Irak devletinin federal bir devlet olduğuna dikkat çekerek, Irak anayasasına göre Irak’ın hem federasyon hem de vilayetler şeklinde merkezi olmayan bir sistemi olduğunu söyledi. Haci, Şengal’in de Irak anayasasına dayanarak özerk yönetim statüsünün tanınmasını istediğini belirterek, şunları söyledi:

"Eyalet ve federasyonlar bir yandan merkeze bağlı ama bir yandan bazı konularda karar alma hakkına sahipler. Musul eyalet sistemine Kürdistan Bölgesi de federal bölgeye örnektir. Bu sisteme göre Şengal, Musul eyaletinin bir parçası olarak sayılmaktadır. Şengal, Musul eyaletine bağlı bir kaza olarak görünmektedir. Yerel yönetimler kapsamında Musul Belediyesi'ne bağlı bir kazadır, yine seçim bölgesi kapsamında da Musul eyaleti içerisinde özgün bir yer ayrılarak Şengal’e saygı gösterilmiştir. Yine Irak seçim anayasasına göre azınlıklar ve inançlara ayrılan 90 sandalye vardır. Bunlar Êzidî, Mendeli, Mesihi ve diğerleridir. Yine Êzidîler adına Irak’ın 18 eyaletinin genelinde bir sandalye ayrılmıştır.

Anayasal düzeyde oluşturulan Güney Kürdistan veya vilayetlerin yönetim sistemine değinecek olursak, yerel idare açısından da baktığımız zaman, bazen o bölgenin vatandaşları demokratik, idari, sosyal ve ekonomik alanlarda bağımsız bir şekilde karar alabilirler. Şengal de bu çerçevede Irak anayasasına dayanarak özerk yönetimin statüsünün tanınmasını istiyor. Bunun için biz Irak’ta Şengal’in özerkliğinden bahsettiğimizde bunu Irak’ın merkezi olmayan sisteminin Anayasası’na dayandırmaktayız. Bu sisteme göre gidersek burada ekonomik özerk bir yapılanmaya kadar gidilebilir. Ayrıca burada söz konusu olan başka bir konu var. Söz konusu olan yer yani Musul eyaleti Irak anayasasına göre 140. Madde kapsamına girmektedir. Bu da hem Federal Irak hükümeti açısından hem de Kürdistan Bölgesi Hükümeti açısından tartışmalı bir bölge olduğu anlamına gelmektedir. İdari yönetim bakımından hâlâ netleşmeyen hususlar söz konusudur. Kısacası tartışmalı bir bölgedir. Bunun için altını çizerek belirtmek istiyorum ki KDP‘nin Şengal'de söz söyleme hakkı yoktur. Irak federal hükümeti ve Şengal Özerk Yönetimi bu konuyu konuşmalı ve çözmelidir."

‘YBŞ YABANCI BİR GÜÇ DEĞİL, IRAK SAVUNMA SİSTEMİ İÇİNDE YER ALDI’

YBŞ ve YJŞ’nin Şengal’in öz güçleri olduğunu kaydeden Aram Haci, "Bilindiği üzere Musul düştükten sonra o bölgede DAİŞ vahşetine en fazla maruz kalan ve jenosidin yaşandığı alan Şengal. Maruz kaldıkları jenositten sonra Şengalli vatandaşlar doğal olarak kendilerini savunacak gücün YBŞ ve YJŞ olduğunu düşünüyorlar. KDP sürekli YBŞ, YJŞ’nin PKK’ye bağlı olduğunu iddia ediyor ve yasal olmayan güçler olduğunu söylüyor. Halbuki bu birlikler o bölgenin kendi öz güçleridir ve daha önce yaşadıkları vahşetten dolayı kendilerini savunuyorlar. Ayrıca bu birlikler Irak Savunma Sistemi içerisinde tanınmış birlikler. Çünkü o süreçte Irak ordusu ile ortak hareket etmişlerdir. Irak tarafından bu güçlere hem askeri hem de sivillere yaşamsal yardımlar yapılmıştır. Bu yüzden bu birliklerin yabancı güçler olduğu söylemi kabul edilemez" dedi.